W tym roku mają zakończyć się prace nad ustawą, która ma przekształcić prawo do użytkowania wieczystego gruntów pod domami mieszkalnymi we własność. Ministerstwo Infrastruktury liczy, że projekt szybko trafi pod obrady rządu. Dla Polaków oznacza to, że zamiast za użytkowanie przez 20 lat będą wnosić tzw. opłatę przekształceniową. Jednak grunt pod blokiem będzie ich, a nie państwa.

Sprawa może dotyczyć nawet dziesiątek tysięcy ludzi mieszkających w spółdzielczych blokach. Grunty, na których stoją domy, chociaż są we władaniu spółdzielni, to w większości wypadków stanowią własność miasta. Spółdzielnie i ich mieszkańcy mają tylko prawo użytkowania wieczystego gruntu. Im atrakcyjniejsza lokalizacja i im więcej wart jest teren, tym wyższe są opłaty za użytkowanie wieczyste. Na dodatek co kilka lat są podnoszone. Podwyżki czasami bywają dotkliwe i budzą protesty mieszkańców.

Czym tak naprawdę jest użytkowanie wieczyste ??

Użytkowanie wieczyste to relikt komunizmu Jest to specyficzna konstrukcja prawna, zgodnie z którą użytkownik nabywa prawo do gruntu (od Skarbu Państwa, jednostek samorządowych) zbliżone do prawa własności, ale nim nie będące. Użytkowanie wieczyste jest ograniczone w czasie, choć co do zasady zawiera się je na 99 lat. W efekcie człowiek, który zbudował bądź kupił na danym gruncie dom, warsztat lub biuro, jest właścicielem budynku, ale już nie gruntu, na którym on stoi. Co roku uiszcza z tytułu użytkowania wieczystego opłaty dla właściciela. Niejednokrotnie, gdy gminy aktualizują dawno niezmieniane stawki (w oparciu o aktualną wartość gruntu) wzrost rocznej opłaty może być drakoński.

Ta sytuacja niebawem ma się zmienić. Właściciele mieszkań w blokach i innych budynkach z mocy prawa zostaną automatycznie uwłaszczeni. Uwłaszczenie nie będzie jednak darmowe. Ja za wszystko trzeba będzie zapłacić za wykup uiszczając co roku opłatę w wysokości odpowiadającej aktualnej w dniu obowiązywania ustawy (pierwotnie miał być to 1 stycznia 2017 r.). Ministerstwo Infrastruktury chce by tego rodzaju wykup dla właścicieli lokali mieszkalnych trwał przez 20 lat. Choć wydaje się to długo, w rzeczywistości może oznaczać bardzo dużą oszczędność. Zazwyczaj okres użytkowania, w którym zobowiązani są oni ponosić opłaty za grunt jest znacznie dłuższy. Proponowana kwota ma być waloryzowana nie częściej niż co trzy lata.

Potwierdzeniem że dokonaliśmy przekształcenia gruntu we współwłasność będzie zaświadczanie, które otrzymają właściciele lokali. Wydawać je będą samorządy lub starostowie powiatowi – jeśli dany teren należał do państwa. Wszystko to się ma Ssię odbywać w ciągu pół roku od momentu wejścia w życie ustawy. Zaświadczenie będzie zawierało też wysokość tzw. opłaty przekształceniowej. Będzie możliwość uzyskania go w trybie szybszym – w ciągu 14 dni.

Notariusz Paulina Siekańska