NIE TRZEBA JUŻ ZGODY NA DAROWIZNĘ NOWONABYTEJ NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ OSOBOM BLISKIM
Właściciel nieruchomości rolnej nabytej na podstawie umowy sprzedaży zawartej po 30 kwietnia 2016 roku nie musi mieć już zgody na przekazanie tej nieruchomości osobom sobie bliskim.
Sąd Najwyższy wydał uchwałę o sygnaturze III CZP 24/17 z rozstrzygnięciem zagadnienia korzystnym dla rolników, którzy nabyli nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży po 30 kwietnia 2016 toku, to jest po wejściu w życie zmiany ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Dzięki tej uchwale notariusz nie musi już odmawiać rolnikom sporządzenia umowy darowizny nieruchomości na rzecz osób jemu najbliższych.
Chodzi o grunty rolne, który zostały nabyte po 30 kwietnia 2016 roku czyli po dniu wejście w życie zmiany ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Zgodnie z powyższą zmianą ustawy zbyć nieruchomość rolną można co do zasady tylko rolnikowi indywidualnemu. Natomiast w dalszej części ustawy wprowadzono ograniczenie polegające na tym, iż nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 10 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście, oraz, że w okresie, o którym mowa wyżej nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom.
Sprawa, która dotarła do Sądu Najwyższego dotyczyła małżonków, którzy po 30 kwietnia 2016 roku nabyli nieruchomość na powiększenie swojego gospodarstwa rolnego. W związku z podeszłym wiekiem postanowili przekazać gospodarstwo rolne w niedługim czasie na rzecz swojego syna, który w tym gospodarstwie pracował.
Notariusz odmówił sporządzenia umowy darowizny, z uwagi na wyżej wskazane ograniczenia twierdząc, że potrzebna będzie zgoda sądu na wcześniejsze zbycie nowonabytej nieruchomości rolnej. Małżonkowie wystąpili więc o wydanie takiej zgody przez Sąd Rejonowy, ale Sąd ten oddalił ich powództwo uznając, że w przypadku osób bliskich taka zgoda nie jest potrzebna. Małżonkowie odwołali się do Sądu Okręgowego, który skierował zapytanie prawne do Sądu Najwyższego, czy w przypadku zbycia nowonabytej nieruchomości przed upływem 10 lat na rzecz osób bliskich jest wymagana zgoda sądu (o której mowa wyżej) czy nie?
Sąd Najwyższy nie miał wątpliwości, jego zdaniem zgoda sądu w takich przypadkach nie jest potrzebna. Do powyższej sprawy udział swój zgłosił także Rzecznik Praw Obywatelskich. Na brak konieczności uzyskania zgody na zbycie wskazuje fakt, iż sama ustawa kładzie nacisk na ochronę gospodarstw rodzinnych, a poza tym art. 2b ust. 4 wyłącza stosowanie ograniczeń do osób bliskich rolnika.
Wcześniej sytuacja wyglądała inaczej kiedy pojawiły się uchwały samorządu notarialnego w tej kwestii oraz stanowisko ministra rolnictwa i rozwoju wsi, natomiast dzięki tej uchwale notariusze nie mają już wątpliwości czy można dokonać takiej darowizny.
Paulina Siekańska
Notariusz w Imielinie
Artykuł ukazał się w Kurierze Imielińskim 9/2017
