> Podatek od spadków i darowizn regulowany jest ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, nr 93, poz. 768 ze zm.).
> Zgodnie z art.1 powyższej ustawy podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
- dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
- darowizny, polecenia darczyńcy;
- zasiedzenia;
- nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
- zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
- nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
> Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
> Co do zasady podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
> Zwolnione zostało od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, przy zachowaniu warunków określonych w art. 4a ustawy, a w szczególności pod warunkiem, że:
- zgłoszą nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2 ustawy, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem art. 4a ust. 2 i 4 ustawy, oraz
- udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
> Opisany wyżej obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
- wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy lub
- nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
> Opodatkowaniu podlega nabycie przez obdarowanego, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej (od wartości odejmuje się):
9 637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej (zdefiniowanej poniżej);
7 276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej (zdefiniowanej poniżej);
4 902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej (zdefiniowanej poniżej).
> Od pozostałej kwoty liczy się następująco:
Kwoty nadwyżki w zł | Podatek wynosi | ||
Ponad | Od | ||
1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej | |||
10 278 | 3% | ||
10 278 | 20 556 | 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł | |
20 556 | 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20 556 zł | ||
2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej | |||
10 278 | 7% | ||
10 278 | 20 556 | 719 zł 50 gr i 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł | |
20 556 | 1 644 zł 50 gr i 12% od nadwyżki ponad 20 556 zł | ||
3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej | |||
10 278 | 12% | ||
10 278 | 20 556 | 1 233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł | |
20 556 | 2 877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł |
> Grupy podatkowe:
- do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
- do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
- do grupy III – innych nabywców.